Het is definitief: iedereen in de EU moet vanaf 2027 gaan betalen voor zijn aandeel in de CO₂-uitstoot. Ook als logistiek bedrijf moet je vanaf die tijd aantonen wat je CO₂-uitstoot is en dit toewijzen aan zendingen. Zowel de wet als (CSRD-plichtige) klanten zullen om concrete cijfers vragen. Veel bedrijven houden hun uitstoot al actief bij. Voor bedrijven die dit nog niet doen, is deze nieuwe wetgeving een serieuze wake-up call. Daarnaast krijgt transport met het Emissions Trading System (ETS) en Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM) te maken. Wat betekenen deze ontwikkelingen voor de branche? Hoe kom je aan betrouwbare en aantoonbare uitstootgegevens? En hoe zorg je dat je ondanks deze maatregelen winstgevend én duurzaam concurrerend blijft?

Tijdlijn Europese CO₂-begrenzing

Dat de CO₂-uitstoot voor 2030 met 55% moet zijn afgenomen ten opzichte van 1990 was al vastgelegd in het Europese Klimaatakkoord uit 2021. Dat leidt er onder andere toe dat CSRD-plichtige bedrijven hun milieu-impact vanaf boekjaar 2024 moeten opnemen in hun jaarverslag. Veel bedrijven zijn daarom al druk bezig om hun CO₂-gegevens te rapporteren en toe te wijzen. Het was daarnaast duidelijk dat de Europese Unie (EU) verbruikers wilde laten betalen voor de uitstoot van broeikasgassen die zij veroorzaken. Daar is nu een concrete tijdlijn aan gekoppeld. Inwoners van de EU moeten vanaf 2027 gaan betalen voor hun uitstoot. Om dit te realiseren, moeten er transparante, uniforme data van de hele keten beschikbaar zijn, die door een accountant zijn geverifieerd. Ook van transport en logistiek.

Duurzaamheid nog lonender door ETS en CBAM

De invoering van ETS heeft eveneens impact op de branche. De EU beslist jaarlijks hoeveel een bedrijfstak mag uitstoten en reikt op basis daarvan CO₂-certificaten uit aan bedrijven. Zoals de naam van het systeem al aangeeft, mogen de emissierechten worden verhandeld, waardoor duurzaamheid dubbel loont. Als transporteurs weten wat de impact van een liter diesel op de kostprijs is, stimuleert dat om efficiënter te beladen en rijden. Op die manier verlagen ze niet alleen hun kosten, maar kunnen ze nu dus ook profiteren van de verkoop van hun emissierechten. Partijen van buiten de EU moeten voor hun CO₂-uitstoot betalen op het moment dat zij hun producten in de EU invoeren: het zogenaamde Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM). De douane ziet hierop toe en is daarom eveneens gebaat bij een eenduidig systeem voor het registreren van de uitstoot.

Eerlijk beprijzen door uniform rapporteren

Eenduidigheid: daar draait het om. Eenduidige systemen en data zijn essentieel om de uitstoot eerlijk toe te wijzen: je wil tenslotte niet betalen voor de uitstoot van een ander. Bedrijven, producten en diensten kunnen door die eenduidige data met elkaar worden vergeleken en ook de uitstoot in de keten kan bij elkaar worden opgeteld. Dat maakt het voor accountants veel eenvoudiger om uitkomsten goed te keuren. Met de nieuwe, internationale ISO-norm 14083 zet de sector transport en logistiek een mooie stap in de richting van een uniforme rekenmethode. De Topsector Logistiek helpt bedrijven nu om een pre-ISO-stempel in de wacht te slepen, zodat hun software klaar is voor de toekomst.

Methodieken om aan eisen te voldoen

Voor zowel de toewijzing van CO₂, als voor ETS en CBAM, zijn aantoonbaar betrouwbare uitstootcijfers van cruciaal belang. Vandaar dat de Topsector Logistiek al geruime tijd bezig is om praktische methodieken te ontwikkelen conform de nieuwe ISO-norm, waarmee bedrijven stappen kunnen zetten om aan toekomstige eisen te voldoen. Zo breng je bijvoorbeeld met de Carbon Footprinting-methodiek je CO₂-uitstoot in kaart op basis van je bedrijfsdata.

CO₂-data basis voor toekomstige winst

Voeg je aan deze methodiek wat extra data toe, dan ga je ook verspilling in een keten tegen: minder wachttijd, vollere trucks. De efficiency van de bedrijfsprocessen neemt hierdoor toe. Bovendien krijg je zo eveneens inzicht in je NOx-uitstoot. Deze Footprinting-methodiek gaat dus een stap verder en maakt het ‘ook economisch interessant’, aldus Susanne Dirksen, sales manager bij Schavemaker Transport. En dan is er ten slotte de CO₂e-boekhoudmethode Carbon Added Accounting, waarmee je de footprint van producten en diensten in een totale supply chain concreet en aantoonbaar maakt. Dit gebeurt op een nauwkeurige, uniforme en efficiënte manier, waar bedrijven, overheden, accountants en consumenten profijt van hebben. Bedrijven, producten en diensten zijn zo eenvoudig met elkaar te vergelijken, waardoor iedereen onderbouwde, milieubewuste keuzes kan maken. Als je dan bovendien je emissierechten mag verkopen, wordt het economisch natuurlijk helemaal interessant om uitstoot te reduceren.

Duurzaam concurrerend: ook in de toekomst

Inzicht in CO₂-uitstoot creëert dus al met al veel waarde. Het is een sterke indicator voor efficiëntie. Een hoge CO₂-uitstoot betekent in de praktijk namelijk onhandige routes, slechte belading of een combinatie daarvan. De bovengenoemde methodieken geven je concrete handvatten om verbeteringen door te voeren en je bedrijfsresultaten te verbeteren. Je focust je in eerste instantie op één onderdeel: CO₂, NOx, een hogere capaciteitsbenutting of minder tijdverlies. Vervolgens breid je dat stapsgewijs uit. Topsector Logistiek helpt je met de aanwezige kennis, toepassingsrichtlijnen en ondersteuning van experts. Zo ben je klaar voor de toekomst en weet je zeker dat je aan de wet- en regelgeving en de milieueisen voldoet. En behoud je je positie als koploper.

Aan de slag

Wil jij concrete actie ondernemen om je uitstoot in kaart te brengen en je efficiency te verbeteren? Topsector Logistiek staat in de startblokken om je op weg te helpen. Via de website CO2meter.nu kun je heel laagdrempelig starten. Ook is er 1-op-1 ondersteuning mogelijk vanuit de Topsector. Voor de details kun je gebruikmaken van de carbon footprinting-richtlijnen. Eenmaal op gang? Dan zoekt de Topsector altijd partners om bovengenoemde NOx-, tijd- en capaciteitsmethodieken verder mee te ontwikkelen. Wij ondersteunen je met onze kennis en expertise, waardoor jij in korte tijd een grote stap naar de toekomst zet.

Meer weten? Neem dan contact op met Guido de Wit, programmamanager bij Topsector Logistiek, via Guido.deWit@TopsectorLogistiek.nl.